Перевод: с латинского на все языки

со всех языков на латинский

pulchritudinis N F

  • 1 pulchritudinis

    beauty, fineness.

    Latin-English dictionary of medieval > pulchritudinis

  • 2 pulchritudo

    beauty, excellence

    Latin-English dictionary > pulchritudo

  • 3 acumen

    ăcūmĕn, ĭnĭs, n. [acuo] [st1]1 [-] pointe, fer de lance, sommet (d'un cône), queue d'un animal, dard, aiguillon.    - auspicia ex acuminibus, Cic. Liv.: présages tirés des fers de lance.    - acumen seminis, Pall.: pointe d'une graine.    - acumen stili, Cic.: la pointe du stylet.    - acumen nasi, Lucr.: pointe du nez amincie (avant la mort). [st1]2 [-] au fig.: point culminant, degré le plus élevé, apogée.    - in acumine pulchritudinis esse, Arn.: être dans tout l'éclat de sa beauté.    - dolorum acumina, Prud.: douleurs poignantes. [st1]3 [-] aiguillon, piquant, goût piquant.    - saporis acumina, Plin.: saveur piquante. [st1]4 [-] pénétration (de l'esprit), finesse, vivacité, puissance d'invention, intelligence, subtilité.    - homo sine acumine, Cic.: homme sans finesse.    - acumen ingenii, Cic.: vivacité d'esprit.    - interpretatio nominis quae habet acumen, Cic.: étymologie ingénieuse.    - Graecis admovit acumina chartis, Hor.: il appliqua son intelligence aux livres des Grecs.    - acumen dialecticorum, Cic.: la profondeur des dialecticiens. [st1]5 [-] au plur.: subtilités, ruses, roueries, arguties, artifices.    - meretricis acumina, Hor.: les artifices d'une courtisane.    - ipsi se compungunt acuminibus suis, Cic.: ils se blessent avec leurs propres arguties. [st1]6 [-] accent aigu (t. de gram.).
    * * *
    ăcūmĕn, ĭnĭs, n. [acuo] [st1]1 [-] pointe, fer de lance, sommet (d'un cône), queue d'un animal, dard, aiguillon.    - auspicia ex acuminibus, Cic. Liv.: présages tirés des fers de lance.    - acumen seminis, Pall.: pointe d'une graine.    - acumen stili, Cic.: la pointe du stylet.    - acumen nasi, Lucr.: pointe du nez amincie (avant la mort). [st1]2 [-] au fig.: point culminant, degré le plus élevé, apogée.    - in acumine pulchritudinis esse, Arn.: être dans tout l'éclat de sa beauté.    - dolorum acumina, Prud.: douleurs poignantes. [st1]3 [-] aiguillon, piquant, goût piquant.    - saporis acumina, Plin.: saveur piquante. [st1]4 [-] pénétration (de l'esprit), finesse, vivacité, puissance d'invention, intelligence, subtilité.    - homo sine acumine, Cic.: homme sans finesse.    - acumen ingenii, Cic.: vivacité d'esprit.    - interpretatio nominis quae habet acumen, Cic.: étymologie ingénieuse.    - Graecis admovit acumina chartis, Hor.: il appliqua son intelligence aux livres des Grecs.    - acumen dialecticorum, Cic.: la profondeur des dialecticiens. [st1]5 [-] au plur.: subtilités, ruses, roueries, arguties, artifices.    - meretricis acumina, Hor.: les artifices d'une courtisane.    - ipsi se compungunt acuminibus suis, Cic.: ils se blessent avec leurs propres arguties. [st1]6 [-] accent aigu (t. de gram.).
    * * *
        Acumen, pe. pro. acuminis, neut. g. La poincte de quelque chose.
    \
        Acumen rostri auium. Plin. La poincte du bec.
    \
        Acumen ingenii. Colum. Cic. Subtilité, Ingeniosité.
    \
        Acumen saporis. Plin. Acuité.
    \
        Acumen, pro Astu. horat. Finesse, Cautelle, Astuce.
    \
        Sine acumine homo. Ci. Un lourdault, Qui n'ha point d'esprit.
    \
        Sub acumen styli subire et succedere. Cic. Estre escript avec grande diligence et grand esgard.
    \
        Admouere acumen chartis Graecis. Horat. Appliquer son esprit aux livres Grecs.
    \
        Acuminibus suis se compungunt dialectici. Cic. Par, ou De leurs subtilitez.
    \
        Habet acumen haec interpretatio. Cic. Ceste exposition est subtile et ingenieuse.

    Dictionarium latinogallicum > acumen

  • 4 pulchritudo

    pulchrĭtūdo ( pulcr-), ĭnis, f. [id.], beauty.
    I.
    Lit.:

    ut corporis est quaedam apta figura membrorum cum coloris quādam suavitate eaque dicitur pulchritudo,

    Cic. Tusc. 4, 13, 31:

    simulacri,

    id. Verr. 2, 4, 33, § 72; cf.

    corporis,

    id. Off. 1, 28, 98:

    pulchritudinis duo genera sunt, quorum in altero venustas est, in altero dignitas, venustatem muliebrem dicere debemus, dignitatem virilem,

    id. ib. 1, 36, 130:

    pulchritudinis habere verissimum judicium,

    id. Inv. 2, 1, 3:

    equi,

    Gell. 3, 9, 8:

    urbis,

    Flor. 2, 6, 34:

    flammae,

    Suet. Ner. 38:

    operis,

    Plin. Ep. 10, 46, 3.—
    II.
    Trop., beauty, excellence:

    oratoris,

    Cic. de Or. 3, 19, 71:

    verborum,

    Quint. 3, 7, 12:

    orationis,

    Petr. 2:

    honestum suā pulchritudine specieque laudabile,

    Cic. Fin. 2, 15, 38:

    splendor pulchritudoque virtutis?

    id. Off. 2, 10, 37; cf.:

    ut Isocratis memorat pulchritudo,

    i. e. the charming writer, Amm. 30, 8, 6.—
    III.
    Transf., a beauty, i. e. a beautiful thing; in plur.:

    pulchritudines,

    i. e. beautiful jewels, Plin. 37, 9, 46, § 129.

    Lewis & Short latin dictionary > pulchritudo

  • 5 pulcritudo

    pulchrĭtūdo ( pulcr-), ĭnis, f. [id.], beauty.
    I.
    Lit.:

    ut corporis est quaedam apta figura membrorum cum coloris quādam suavitate eaque dicitur pulchritudo,

    Cic. Tusc. 4, 13, 31:

    simulacri,

    id. Verr. 2, 4, 33, § 72; cf.

    corporis,

    id. Off. 1, 28, 98:

    pulchritudinis duo genera sunt, quorum in altero venustas est, in altero dignitas, venustatem muliebrem dicere debemus, dignitatem virilem,

    id. ib. 1, 36, 130:

    pulchritudinis habere verissimum judicium,

    id. Inv. 2, 1, 3:

    equi,

    Gell. 3, 9, 8:

    urbis,

    Flor. 2, 6, 34:

    flammae,

    Suet. Ner. 38:

    operis,

    Plin. Ep. 10, 46, 3.—
    II.
    Trop., beauty, excellence:

    oratoris,

    Cic. de Or. 3, 19, 71:

    verborum,

    Quint. 3, 7, 12:

    orationis,

    Petr. 2:

    honestum suā pulchritudine specieque laudabile,

    Cic. Fin. 2, 15, 38:

    splendor pulchritudoque virtutis?

    id. Off. 2, 10, 37; cf.:

    ut Isocratis memorat pulchritudo,

    i. e. the charming writer, Amm. 30, 8, 6.—
    III.
    Transf., a beauty, i. e. a beautiful thing; in plur.:

    pulchritudines,

    i. e. beautiful jewels, Plin. 37, 9, 46, § 129.

    Lewis & Short latin dictionary > pulcritudo

  • 6 amatriz

    amātrīz, īcis f. [ amator ]
    3) любительница, ревнительница, поклонница ( spiritualis pulchritudinis Aug)

    Латинско-русский словарь > amatriz

  • 7 affectator

    affectātor, ōris, m. (affecto), der von dem Streben-, von der Sucht nach etw. Beseelte, iusti amoris, Eutr.: bes. tadelnd, regni, Quint.: tyrannidis, Vulc. Cass.: imperii, Spart.: pulchritudinis, Apul.: Cicero nimius risus aff., ein allzu großer Freund des Lächerlichen, Quint.

    lateinisch-deutsches > affectator

  • 8 amans

    amāns, antis, PAdi. m. Compar. u. Superl. (v. amo), I) aktiv, jmd. od. etw. liebend, gegen jmd. gut gesinnt, ihm zugetan, liebevoll teilnehmend, ein Freund, A) adi.: 1) eig.: frater amantissimus, Cic.: uxor amantissima, Tac.: m. Genet., homines amantes tui, Cic.: boni cives amantes patriae, Cic.: amans rei publicae (ein Patriot), amans suorum, Vopisc.: tui amantior, Cic.: amantissimus quidam filii, ein überaus zärtlicher Vater, Val. Max.: amantissimus rei publicae, Cic.: amantissima nostri natura, die so gütige N., Sen.: quid homine aliorum (gegen a.) amantius, Sen.: fuit similitudinis quam pulchritudinis amantior, sah mehr auf usw., Quint. – 2) meton. von Dingen, durch die Liebe an den Tag gelegt wird, liebevoll, freundlich, liebreich, lieb, amantia verba, Ov.: nomen amantius, Cic.: amantissima verba, Cic.: mea fidelissima atque amantissima consilia, Cic.: nihil potuit fieri amantius, ich hätte nicht freundlicher (freundschaftlicher) handeln können, Cic. – B) subst. comm., der, die Liebende, Verliebte, ein Liebhaber (in einzelnen Fällen; vgl. amator), Ter. u.a.: incautus amans, Verg.: neglectus amans, Ov.: bes. im Plur., Cic. u.a. – hoc ipsum amantis est m. folg. Infin., Plin. ep. 1, 14, 10. – II) Superl. amantissimus passiv, a) von Pers., innigst geliebt, herzlieb, vale mi amicissime, vale mi amantissime, Fronto ad M. Caes. 2, 10 (13) extr.: u. so Sever. b. Capit. Albin. 7, 3. Hier. ep. 65, 8; 130, 7. Augustin, ep. 32, 1 u. 91, 3: mulier optima have, omnium amantissima, Corp. inscr. Lat. 11, 6578. Vgl. Paucker Spicil. p. 187. A. 43. – b) v. Lebl., allerliebst, amantissimae vineae, Vulg. Amos 5, 11. – neutr. pl. subst., amantissima eorum, das, was ihnen am liebsten ist, Vulg. Isai. 44, 9: amantissima uteris, Vulg. Os. 9, 16. – / Genet Plur. bei Dichtern auch amantum, zB. Plaut. Pseud. 66. Ov. art. am. 1, 633.

    lateinisch-deutsches > amans

  • 9 amatrix

    amātrīx, īcis, f. (Femin. zu amator, s. Prisc. 18, 17 u. inst. de nom. 71), I) die Freundin von jmd. od. etw., pauperum, Corp. inscr. Lat. 5, 6286 (a. 487): spiritualis pulchritudinis, Augustin. ep. 211, 16: una (pars) mundi am., Salv. adv. avar. 3, 1. – II) die Liebende, das Liebchen, die Buhle, Plaut. asin. 517. Apul. apol. 78 u. 85. – attribut., am. Africa, das buhlerische A. = die Buhle aus A., Plaut. Poen. 1304: Sappho, Mart. 7, 69, 9: aquae, Mart. 7, 15, 4 u. 10, 4, 6.

    lateinisch-deutsches > amatrix

  • 10 cacumen

    cacūmen, minis, n. (vgl. altind. kakúd, Gipfel, Kuppe), die allmählich auslaufende kegelförmige Spitze, das spitz auslaufende obere Ende, bes. der Gipfel eines Berges, Baumes (Ggstz. radix), I) eig.: a) übh.: cacumen radicis loco ponis, Sen.: montis, Catull., Sen. u.a.: Alpium, Plin.: nuda fere cacumina (rupis) sunt, Liv.: collis in modum metae in acutum cacumen fastigatus, Liv.: pyramidis, Plin.: arboris, Verg., Quint. u.a.: oleae, Quint.: praeacuta (ramorum) cacumina, Caes.: cacumina clavorum (der Nägel), Val. Max.: graminis, Plin.: ovi, Plin.: corporis, Lucr.: membrorum, Plin. – b) als gramm. t. t., das über die Buchstaben gesetzte Akzentzeichen, Diom. 433, 21. Mart. Cap. 3. § 273. – II) übtr., der Gipfel = das Höchste, das äußerste Ziel, in cacumine ipso pulchritudinis, venustatis et floris, Arnob. 6, 13: alescendi summum tangere c., den Gipfel des Wachstums völlig erreichen, Lucr. 2, 1130: artibus ad summum c. venire, zur höchsten Vollkommenheit gelangen, Lucr. 5, 1455: florens cacumen nostrae famae frangere, Naev. com. 115.

    lateinisch-deutsches > cacumen

  • 11 iudicium

    iūdicium, iī, n. (iūdex, iūdico), I) als publiz. t. t.: 1) = die gerichtliche (richterliche) Untersuchung, die Gerichtsverhandlung, der Gerichtshandel, Prozeß, das Gericht, iud. iniuriarum (wegen usw.), Cic.: tot iudicia de fide mala, tutelae, mandati, pro socio, Cic.: iud. inter sicarios (wegen Meuchelmords), Cic.: iud. privatum (über Mein u. Dein), Cic.: iud. publicum, ein öffentlicher Prozeß (wegen Verbrechen gegen einzelne od. den Staat, Ggstz. causa, Privatprozeß; dah. verb. iudicia causaeque), Cic.: iudicium centumvirale, das Zentumviralgericht, Cic. u.a. – iudicium dare od. reddere, eine gerichtliche Untersuchung (eine Klage) gestatten (v. Prätor), Cic.: iudicium reddere in alqm, Caes.: dah. qui iudicium dat = praetor, Cic.: i. exercere, eine gerichtliche U. anstellen u. sie leiten, G. (in Kriminalsachen) halten, v. Prätor, Cic.: dah. qui iudicium exercet = praetor, Cic.: i. constituere, s. cōn-stituono. II, 4, b, β (Bd. 1. S. 1558): i. committere, anstellen, Cic.: ad i. cogere, Caes.: i. accipere, sich in eine ger. U. einlassen, Cic.: alqm in i. deducere od. adducere od. vocare od. iudicio arcessere, verklagen, Cic.: in iudicium vocari de alqa re, Cic.: iudicium nullum habuit, er ist niemals vor Gericht verklagt worden, Nep.: ii, qui illud iudicium habebant, die jenen Prozeß hatten, Cic.: iudicium, quod prope omnium fortunarum suarum C. Mustius habuit, der Prozeß, in dem es fast das ganze Vermögen des C. Mustius galt, Cic.: iudicium centumvirale differre, Plin. ep.: iudicium proferre (hinausschieben, aufschieben), Cic. (u. so prolatio [Hinausschieben] iudicii, Cic.): effugere iudicium, dem Strafgericht entrinnen, Petron. – 2) meton.: a) der Prozeß, i. habere, Cic.: i. vincere, den Pr. gewinnen, Cic. – b) die gerichtliche Rede, illa mala iudicia, Quint. 10, 1, 70. – c) die Gerichtsbarkeit, das richterliche Amt, Sall. u. Vell. – d) das Gericht = der Gerichtsort, die Gerichtssitzung, in i. venire, Nep. u. Cic.: claudere iudicium, Quint. – e) die Richter, i. publicum, Vell.: i. sortiri, Cic.: i. implorare, Sall.

    II) die Erkenntnis, Entscheidung, der Ausspruch, das Urteil, der Urteilsspruch, A) eig., des Richters u. der Obrigkeit übh., Cic. u. Liv.: populi, Liv.: senatus, Gutachten, Caes.: Paridis iudicium inter deas, Auson.: in iudicium venire, zur E. kommen, Cic. u. Tac.: iudicium facere de alqa re, ein richterliches Gutachten abfassen, Cic.: priores decem viri quaedam, quae sui iudicii videri possent, ad populum reiecerant, vor ihren Richterstuhl zu gehören schien, Liv.: iudicia penes vos erunt de capite nostro fortunisque, Liv. 3, 53, 10: de quo non praeiudicium, sed plane iudicium iam factum putatur, Cic. div. in Caecil. 12: iudicia domi conflabant, pronuntiabant in foro, Liv. 3, 36, 8.

    B) übtr.: 1) das Urteil, die Meinung, der Ausspruch, die Entscheidung, a) übh.: iud. vulgi, Cic. u. Hor.: iud. erroris, irriges Urteil, Phaedr.: erga se iudicia senatus, die für ihn so günstigen Urteile des S., Liv.: vester in me et amor et iudicium, eure L. zu mir und euer U. über mich, Cic.: intellegentium iudicio, nach dem U. der Kenner, Cic.: iudicio acri perpendĕre, Lucr.: optimum i. facere de alqo, Caes.: sui iudicii rem non esse, könnten in dieser Sache kein Urteil fällen, die Sache gehöre nicht vor ihren Richterstuhl (ihr Forum), Caes.: u. so nihil possumus iudicare, nisi quod est nostri iudicii, Cic.: vestrûm iudicium fecit, er hat das U. euch anheimgestellt, Ter.: i. difficile est, cuius laus prima sit, Iustin.: neque eius rei iudicium differre sustineo, Quint.: pulchritudinis habere verissimum iudicium, das kompetenteste U. über die Sch. haben, Cic. – i. supremum, die E. durchs Testament, der letzte Wille, Val. Max. u. Suet.: u. so i. patris, Iustin. (vgl. Ruhnken Suet. Aug. 66). – b) insbes., das nicht ausdrücklich durch Worte, sondern durch die Tat bekundete Urteil über jmd. (s. die Auslgg. zu Cic. de imp. Pomp. 43; Rosc. Am. 108), ex Chrysogoni iudicio, Verfahren, Cic.: ut i. nostrum metus videatur, Cic.: de alqo praeclara iudicia facere, Cic. – c) übtr., die auf ein Urteil gegründete individuelle Meinung, Ansicht von einer Person od. Sache, neque iudicium tuum fallemus, Auct. b. Alex.: iudicium animi mutare, Sall.: iudiciis fruar isdem, Hor. – prägn., α) die ausgesprochene günstige Ansicht über jmd., das ehrenvolle Zeugnis, patroni, Cic. ep. 13, 46: iudicia principis, Plin. ep. 4, 15. – β) die gehegte gute Meinung von jmd., das gute Vorurteil, sollicitus de imperatoris erga se iudicio, Spart. Hadr. 2, 8: nihil mihi gravius potest evenire quam ut vestrum iudicium Albinus potius haberet quam Severus, Sever. bei Capit. Albin. 12, 6. – 2) meton.: a) die Urteilskraft, das Urteil, bes. in bezug auf Beurteilung des Schönen in Kunst u. Literatur = der Geschmack, i. intellegens, Cic.: i. subtile, Hor.: magni iudicii esse, Cic.: peracre iudicium habere, Cic.: alci iudicium numquam defuit, Cic.: cum iudicio legere, Quint.: nec ullā re magis eiusdem aetatis oratores praecurrit, quam iudicio, Tac. dial. – b) die Einsicht, Überlegung, dah. bald = die Überzeugung, bald = der Bedacht, Vorbedacht (s. Benecke Cic. Lig. 7), iudicio alqd facere, Cic.: Ambiorix copias suas iudicione non conduxerit, an etc., dubium est, Caes.: non inertiā, sed iudicio fugisse, Nep.: in insaniam non casu incĭdere, sed iudicio pervenire, Sen. rhet.: successorem (als N.) asciri necessitate magis, quam iudicio (aus freier Wahl), Suet. – / Abl. ioudicio geschr., Corp. inscr. Lat. 1, 197, 2 u. ö.

    lateinisch-deutsches > iudicium

  • 12 pulchritudo

    pulchrĭtūdo (pulcrĭtūdo), dĭnis, f. [pulcher] beauté (physique ou morale), perfection.    - pulchrĭtūdo urbis, Flor. 2, 6, 34: beauté d'une ville.    - pulchrĭtūdo operis, Plin. Ep. 10, 46, 3: beauté d'un ouvrage (d'un aqueduc).    - pulchrĭtūdo oratoris perfecti, Cic. de Or. 3, 19, 71: la beauté parfaite de l'orateur idéale.    - pulchrĭtūdo verborum, Quint. 3, 7, 12: la beauté de l'expression.    - pulchrĭtūdĭnes, Plin. 37, 9, 46, § 129: beaux objets (belles pierres précieuses).
    * * *
    pulchrĭtūdo (pulcrĭtūdo), dĭnis, f. [pulcher] beauté (physique ou morale), perfection.    - pulchrĭtūdo urbis, Flor. 2, 6, 34: beauté d'une ville.    - pulchrĭtūdo operis, Plin. Ep. 10, 46, 3: beauté d'un ouvrage (d'un aqueduc).    - pulchrĭtūdo oratoris perfecti, Cic. de Or. 3, 19, 71: la beauté parfaite de l'orateur idéale.    - pulchrĭtūdo verborum, Quint. 3, 7, 12: la beauté de l'expression.    - pulchrĭtūdĭnes, Plin. 37, 9, 46, § 129: beaux objets (belles pierres précieuses).
    * * *
        Pulchritudo, pen. prod. pulchritudinis, foe. g. Cic. Beaulté.

    Dictionarium latinogallicum > pulchritudo

  • 13 affectator

    affectātor, ōris, m. (affecto), der von dem Streben-, von der Sucht nach etw. Beseelte, iusti amoris, Eutr.: bes. tadelnd, regni, Quint.: tyrannidis, Vulc. Cass.: imperii, Spart.: pulchritudinis, Apul.: Cicero nimius risus aff., ein allzu großer Freund des Lächerlichen, Quint.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > affectator

  • 14 amans

    amāns, antis, PAdi. m. Compar. u. Superl. (v. amo), I) aktiv, jmd. od. etw. liebend, gegen jmd. gut gesinnt, ihm zugetan, liebevoll teilnehmend, ein Freund, A) adi.: 1) eig.: frater amantissimus, Cic.: uxor amantissima, Tac.: m. Genet., homines amantes tui, Cic.: boni cives amantes patriae, Cic.: amans rei publicae (ein Patriot), amans suorum, Vopisc.: tui amantior, Cic.: amantissimus quidam filii, ein überaus zärtlicher Vater, Val. Max.: amantissimus rei publicae, Cic.: amantissima nostri natura, die so gütige N., Sen.: quid homine aliorum (gegen a.) amantius, Sen.: fuit similitudinis quam pulchritudinis amantior, sah mehr auf usw., Quint. – 2) meton. von Dingen, durch die Liebe an den Tag gelegt wird, liebevoll, freundlich, liebreich, lieb, amantia verba, Ov.: nomen amantius, Cic.: amantissima verba, Cic.: mea fidelissima atque amantissima consilia, Cic.: nihil potuit fieri amantius, ich hätte nicht freundlicher (freundschaftlicher) handeln können, Cic. – B) subst. comm., der, die Liebende, Verliebte, ein Liebhaber (in einzelnen Fällen; vgl. amator), Ter. u.a.: incautus amans, Verg.: neglectus amans, Ov.: bes. im Plur., Cic. u.a. – hoc ipsum amantis est m. folg. Infin., Plin. ep. 1, 14, 10. – II) Superl. amantissimus passiv, a) von Pers., innigst geliebt, herzlieb, vale mi amicissime, vale mi amantissime, Fronto ad M.
    ————
    Caes. 2, 10 (13) extr.: u. so Sever. b. Capit. Albin. 7, 3. Hier. ep. 65, 8; 130, 7. Augustin, ep. 32, 1 u. 91, 3: mulier optima have, omnium amantissima, Corp. inscr. Lat. 11, 6578. Vgl. Paucker Spicil. p. 187. A. 43. – b) v. Lebl., allerliebst, amantissimae vineae, Vulg. Amos 5, 11. – neutr. pl. subst., amantissima eorum, das, was ihnen am liebsten ist, Vulg. Isai. 44, 9: amantissima uteris, Vulg. Os. 9, 16. – Genet Plur. bei Dichtern auch amantum, zB. Plaut. Pseud. 66. Ov. art. am. 1, 633.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > amans

  • 15 amatrix

    amātrīx, īcis, f. (Femin. zu amator, s. Prisc. 18, 17 u. inst. de nom. 71), I) die Freundin von jmd. od. etw., pauperum, Corp. inscr. Lat. 5, 6286 (a. 487): spiritualis pulchritudinis, Augustin. ep. 211, 16: una (pars) mundi am., Salv. adv. avar. 3, 1. – II) die Liebende, das Liebchen, die Buhle, Plaut. asin. 517. Apul. apol. 78 u. 85. – attribut., am. Africa, das buhlerische A. = die Buhle aus A., Plaut. Poen. 1304: Sappho, Mart. 7, 69, 9: aquae, Mart. 7, 15, 4 u. 10, 4, 6.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > amatrix

  • 16 cacumen

    cacūmen, minis, n. (vgl. altind. kakъd, Gipfel, Kuppe), die allmählich auslaufende kegelförmige Spitze, das spitz auslaufende obere Ende, bes. der Gipfel eines Berges, Baumes (Ggstz. radix), I) eig.: a) übh.: cacumen radicis loco ponis, Sen.: montis, Catull., Sen. u.a.: Alpium, Plin.: nuda fere cacumina (rupis) sunt, Liv.: collis in modum metae in acutum cacumen fastigatus, Liv.: pyramidis, Plin.: arboris, Verg., Quint. u.a.: oleae, Quint.: praeacuta (ramorum) cacumina, Caes.: cacumina clavorum (der Nägel), Val. Max.: graminis, Plin.: ovi, Plin.: corporis, Lucr.: membrorum, Plin. – b) als gramm. t. t., das über die Buchstaben gesetzte Akzentzeichen, Diom. 433, 21. Mart. Cap. 3. § 273. – II) übtr., der Gipfel = das Höchste, das äußerste Ziel, in cacumine ipso pulchritudinis, venustatis et floris, Arnob. 6, 13: alescendi summum tangere c., den Gipfel des Wachstums völlig erreichen, Lucr. 2, 1130: artibus ad summum c. venire, zur höchsten Vollkommenheit gelangen, Lucr. 5, 1455: florens cacumen nostrae famae frangere, Naev. com. 115.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > cacumen

  • 17 iudicium

    iūdicium, iī, n. (iūdex, iūdico), I) als publiz. t. t.: 1) = die gerichtliche (richterliche) Untersuchung, die Gerichtsverhandlung, der Gerichtshandel, Prozeß, das Gericht, iud. iniuriarum (wegen usw.), Cic.: tot iudicia de fide mala, tutelae, mandati, pro socio, Cic.: iud. inter sicarios (wegen Meuchelmords), Cic.: iud. privatum (über Mein u. Dein), Cic.: iud. publicum, ein öffentlicher Prozeß (wegen Verbrechen gegen einzelne od. den Staat, Ggstz. causa, Privatprozeß; dah. verb. iudicia causaeque), Cic.: iudicium centumvirale, das Zentumviralgericht, Cic. u.a. – iudicium dare od. reddere, eine gerichtliche Untersuchung (eine Klage) gestatten (v. Prätor), Cic.: iudicium reddere in alqm, Caes.: dah. qui iudicium dat = praetor, Cic.: i. exercere, eine gerichtliche U. anstellen u. sie leiten, G. (in Kriminalsachen) halten, v. Prätor, Cic.: dah. qui iudicium exercet = praetor, Cic.: i. constituere, s. constituo no. II, 4, b, β (Bd. 1. S. 1558): i. committere, anstellen, Cic.: ad i. cogere, Caes.: i. accipere, sich in eine ger. U. einlassen, Cic.: alqm in i. deducere od. adducere od. vocare od. iudicio arcessere, verklagen, Cic.: in iudicium vocari de alqa re, Cic.: iudicium nullum habuit, er ist niemals vor Gericht verklagt worden, Nep.: ii, qui illud iudicium habebant, die jenen Prozeß hatten, Cic.: iudicium, quod prope omnium fortunarum suarum C. Mustius habuit,
    ————
    der Prozeß, in dem es fast das ganze Vermögen des C. Mustius galt, Cic.: iudicium centumvirale differre, Plin. ep.: iudicium proferre (hinausschieben, aufschieben), Cic. (u. so prolatio [Hinausschieben] iudicii, Cic.): effugere iudicium, dem Strafgericht entrinnen, Petron. – 2) meton.: a) der Prozeß, i. habere, Cic.: i. vincere, den Pr. gewinnen, Cic. – b) die gerichtliche Rede, illa mala iudicia, Quint. 10, 1, 70. – c) die Gerichtsbarkeit, das richterliche Amt, Sall. u. Vell. – d) das Gericht = der Gerichtsort, die Gerichtssitzung, in i. venire, Nep. u. Cic.: claudere iudicium, Quint. – e) die Richter, i. publicum, Vell.: i. sortiri, Cic.: i. implorare, Sall.
    II) die Erkenntnis, Entscheidung, der Ausspruch, das Urteil, der Urteilsspruch, A) eig., des Richters u. der Obrigkeit übh., Cic. u. Liv.: populi, Liv.: senatus, Gutachten, Caes.: Paridis iudicium inter deas, Auson.: in iudicium venire, zur E. kommen, Cic. u. Tac.: iudicium facere de alqa re, ein richterliches Gutachten abfassen, Cic.: priores decem viri quaedam, quae sui iudicii videri possent, ad populum reiecerant, vor ihren Richterstuhl zu gehören schien, Liv.: iudicia penes vos erunt de capite nostro fortunisque, Liv. 3, 53, 10: de quo non praeiudicium, sed plane iudicium iam factum putatur, Cic. div. in Caecil. 12: iudicia domi conflabant, pronuntiabant in foro, Liv. 3, 36, 8.
    ————
    B) übtr.: 1) das Urteil, die Meinung, der Ausspruch, die Entscheidung, a) übh.: iud. vulgi, Cic. u. Hor.: iud. erroris, irriges Urteil, Phaedr.: erga se iudicia senatus, die für ihn so günstigen Urteile des S., Liv.: vester in me et amor et iudicium, eure L. zu mir und euer U. über mich, Cic.: intellegentium iudicio, nach dem U. der Kenner, Cic.: iudicio acri perpendĕre, Lucr.: optimum i. facere de alqo, Caes.: sui iudicii rem non esse, könnten in dieser Sache kein Urteil fällen, die Sache gehöre nicht vor ihren Richterstuhl (ihr Forum), Caes.: u. so nihil possumus iudicare, nisi quod est nostri iudicii, Cic.: vestrûm iudicium fecit, er hat das U. euch anheimgestellt, Ter.: i. difficile est, cuius laus prima sit, Iustin.: neque eius rei iudicium differre sustineo, Quint.: pulchritudinis habere verissimum iudicium, das kompetenteste U. über die Sch. haben, Cic. – i. supremum, die E. durchs Testament, der letzte Wille, Val. Max. u. Suet.: u. so i. patris, Iustin. (vgl. Ruhnken Suet. Aug. 66). – b) insbes., das nicht ausdrücklich durch Worte, sondern durch die Tat bekundete Urteil über jmd. (s. die Auslgg. zu Cic. de imp. Pomp. 43; Rosc. Am. 108), ex Chrysogoni iudicio, Verfahren, Cic.: ut i. nostrum metus videatur, Cic.: de alqo praeclara iudicia facere, Cic. – c) übtr., die auf ein Urteil gegründete individuelle Meinung, Ansicht von einer Person od. Sache, neque iudicium tuum fallemus,
    ————
    Auct. b. Alex.: iudicium animi mutare, Sall.: iudiciis fruar isdem, Hor. – prägn., α) die ausgesprochene günstige Ansicht über jmd., das ehrenvolle Zeugnis, patroni, Cic. ep. 13, 46: iudicia principis, Plin. ep. 4, 15. – β) die gehegte gute Meinung von jmd., das gute Vorurteil, sollicitus de imperatoris erga se iudicio, Spart. Hadr. 2, 8: nihil mihi gravius potest evenire quam ut vestrum iudicium Albinus potius haberet quam Severus, Sever. bei Capit. Albin. 12, 6. – 2) meton.: a) die Urteilskraft, das Urteil, bes. in bezug auf Beurteilung des Schönen in Kunst u. Literatur = der Geschmack, i. intellegens, Cic.: i. subtile, Hor.: magni iudicii esse, Cic.: peracre iudicium habere, Cic.: alci iudicium numquam defuit, Cic.: cum iudicio legere, Quint.: nec ullā re magis eiusdem aetatis oratores praecurrit, quam iudicio, Tac. dial. – b) die Einsicht, Überlegung, dah. bald = die Überzeugung, bald = der Bedacht, Vorbedacht (s. Benecke Cic. Lig. 7), iudicio alqd facere, Cic.: Ambiorix copias suas iudicione non conduxerit, an etc., dubium est, Caes.: non inertiā, sed iudicio fugisse, Nep.: in insaniam non casu incĭdere, sed iudicio pervenire, Sen. rhet.: successorem (als N.) asciri necessitate magis, quam iudicio (aus freier Wahl), Suet. – Abl. ioudicio geschr., Corp. inscr. Lat. 1, 197, 2 u. ö.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > iudicium

  • 18 pulchritūdō (pulcr-)

        pulchritūdō (pulcr-) inis, f    [pulcher], beauty: corporis: pulchritudinis verissimum iudicium.—Fig., beauty, excellence, attractiveness: oratoris: virtutis.

    Latin-English dictionary > pulchritūdō (pulcr-)

  • 19 ambitiose

    ambĭtĭōsus, a, um, adj. [ambitio].
    I.
    (Very rare and mostly poet.) Going round, encompassing; poet., embracing, twining round:

    lascivis hederis ambitiosior,

    Hor. C. 1, 36, 20 (cf.:

    undique ambientibus ramis,

    Curt. 4, 7, 16).—Of a river, making circuits, having many windings:

    Jordanes amnis ambitiosus,

    Plin. 5, 15, 15, § 71.— Of oratorical ornament, excessive, superfluous:

    vir bonus ambitiosa recidet Ornamenta,

    Hor. A. P. 447.—
    II.
    Transf.
    A.
    That asks for a thing fawningly; esp., that solicits the favor, good-will, etc., of any one, in a good and bad sense, honor-loving, ambitious, courting favor; vain, vainglorious, conceited, etc.:

    qui ita sit ambitiosus, ut omnes vos nosque cotidie persalutet,

    Cic. Fl. 18:

    homo minime ambitiosus, minime in rogando molestus,

    id. Fam. 13, 1:

    ne forte me in Graecos tam ambitiosum factum esse mirere,

    desirous of the favor of the Greeks, id. Q. Fr. 1, 2, 2:

    pro nostris ut sis ambitiosa malis, Ov P. 3, 1, 84: pro nato caerula mater Ambitiosa suo fuit,

    i.e. begs fawningly of Vulcan for weapons for her son, id. M. 13, 289:

    malis artibus ambitiosus,

    seeking to ingratiate one's self, Tac. H. 2, 57:

    salubris magis princeps quam ambitiosus,

    Suet. Aug. 42 al. —
    B.
    Pass., that is willingly solicited or entreated, ambitious; much sought, honored, admired:

    ambitiosus et qui ambit et qui ambitur,

    Gell. 9, 12:

    turba caelestes ambitiosa sumus,

    Ov. F. 5, 298:

    sexus muliebris saevus, ambitiosus, potestatis avidus,

    Tac. A. 3, 33: si locuples hostis est, avari;

    si pauper, ambitiosi,

    id. Agr. 30:

    nota quidem sed non ambitiosa domus,

    not sought after, Ov. Tr. 1, 9, 18 Jahn: ambitiosae pulchritudinis scortum. Just. 30, 2. —
    C.
    Of things, vain, ostentatious:

    amicitiae,

    founded merely on the desire to please, interested, Cic. Att. 1, 18:

    rogationes,

    id. Fam. 6, 12; so id. ib. 6, 6:

    gloriandi genus,

    Quint. 11, 1, 22:

    preces,

    urgent, Tac. H. 2, 49:

    sententiae,

    Suet. Dom. 8: mors, ambitious, i. e. to obtain fame, Tac. Agr. 42:

    medicina ars,

    boastful, Plin. 29, 1, 8, § 20:

    et quaesitorum pelago terrāque ciborum Ambitiosa fames,

    Luc. 4, 376:

    atria,

    splendid, gorgeous, Mart. 12, 69:

    ambitiosis utilia praeferre,

    Quint. 1, 2, 27:

    ambitiosius id existimans quam domi suae majestas postularet,

    more condescending, submissive, Suet. Aug. 25.—
    D.
    In rhet.: orator ambitiosus, who seeks to rouse attention by obsolete or unusual expressions:

    antigerio nemo nisi ambitiosus utetur,

    Quint. 8, 3, 26.—Hence, adv.: ambĭtĭōsē, ambitiously, ostentatiously, etc.:

    de triumpho ambitiose agere,

    Cic. Att. 15, 1:

    ambitiose regnum petere,

    Liv. 1, 35: amicitias ambitiose colere, Tac. [p. 103] H. 1, 10 al.— Comp., Cic. Fam. 3, 7.— Sup., Quint. 6, 3, 68.

    Lewis & Short latin dictionary > ambitiose

  • 20 ambitiosus

    ambĭtĭōsus, a, um, adj. [ambitio].
    I.
    (Very rare and mostly poet.) Going round, encompassing; poet., embracing, twining round:

    lascivis hederis ambitiosior,

    Hor. C. 1, 36, 20 (cf.:

    undique ambientibus ramis,

    Curt. 4, 7, 16).—Of a river, making circuits, having many windings:

    Jordanes amnis ambitiosus,

    Plin. 5, 15, 15, § 71.— Of oratorical ornament, excessive, superfluous:

    vir bonus ambitiosa recidet Ornamenta,

    Hor. A. P. 447.—
    II.
    Transf.
    A.
    That asks for a thing fawningly; esp., that solicits the favor, good-will, etc., of any one, in a good and bad sense, honor-loving, ambitious, courting favor; vain, vainglorious, conceited, etc.:

    qui ita sit ambitiosus, ut omnes vos nosque cotidie persalutet,

    Cic. Fl. 18:

    homo minime ambitiosus, minime in rogando molestus,

    id. Fam. 13, 1:

    ne forte me in Graecos tam ambitiosum factum esse mirere,

    desirous of the favor of the Greeks, id. Q. Fr. 1, 2, 2:

    pro nostris ut sis ambitiosa malis, Ov P. 3, 1, 84: pro nato caerula mater Ambitiosa suo fuit,

    i.e. begs fawningly of Vulcan for weapons for her son, id. M. 13, 289:

    malis artibus ambitiosus,

    seeking to ingratiate one's self, Tac. H. 2, 57:

    salubris magis princeps quam ambitiosus,

    Suet. Aug. 42 al. —
    B.
    Pass., that is willingly solicited or entreated, ambitious; much sought, honored, admired:

    ambitiosus et qui ambit et qui ambitur,

    Gell. 9, 12:

    turba caelestes ambitiosa sumus,

    Ov. F. 5, 298:

    sexus muliebris saevus, ambitiosus, potestatis avidus,

    Tac. A. 3, 33: si locuples hostis est, avari;

    si pauper, ambitiosi,

    id. Agr. 30:

    nota quidem sed non ambitiosa domus,

    not sought after, Ov. Tr. 1, 9, 18 Jahn: ambitiosae pulchritudinis scortum. Just. 30, 2. —
    C.
    Of things, vain, ostentatious:

    amicitiae,

    founded merely on the desire to please, interested, Cic. Att. 1, 18:

    rogationes,

    id. Fam. 6, 12; so id. ib. 6, 6:

    gloriandi genus,

    Quint. 11, 1, 22:

    preces,

    urgent, Tac. H. 2, 49:

    sententiae,

    Suet. Dom. 8: mors, ambitious, i. e. to obtain fame, Tac. Agr. 42:

    medicina ars,

    boastful, Plin. 29, 1, 8, § 20:

    et quaesitorum pelago terrāque ciborum Ambitiosa fames,

    Luc. 4, 376:

    atria,

    splendid, gorgeous, Mart. 12, 69:

    ambitiosis utilia praeferre,

    Quint. 1, 2, 27:

    ambitiosius id existimans quam domi suae majestas postularet,

    more condescending, submissive, Suet. Aug. 25.—
    D.
    In rhet.: orator ambitiosus, who seeks to rouse attention by obsolete or unusual expressions:

    antigerio nemo nisi ambitiosus utetur,

    Quint. 8, 3, 26.—Hence, adv.: ambĭtĭōsē, ambitiously, ostentatiously, etc.:

    de triumpho ambitiose agere,

    Cic. Att. 15, 1:

    ambitiose regnum petere,

    Liv. 1, 35: amicitias ambitiose colere, Tac. [p. 103] H. 1, 10 al.— Comp., Cic. Fam. 3, 7.— Sup., Quint. 6, 3, 68.

    Lewis & Short latin dictionary > ambitiosus

См. также в других словарях:

  • PULCRITUDINIS — pulchritudinis …   Abbreviations in Latin Inscriptions

  • Festival de Pâques (Chartres) — Festival de Pâques Logo du Festival de Pâques de Chartres. Genre Festival artistique Lieu Chartres Période Pâques Date de création 2003 Fondateurs Jean Baptiste Fourtané …   Wikipédia en Français

  • PHASIANUS — tertiô pulchritudinis locô inter aves memoratur, Statio Epicedio in Psittacum Melioris Atedii, Sylv. 4. l. 2. v. 25. Psittacus, ille Plagae viridis regnator Eoae, Quem non gemmatâ volucris Iunonia caudâ Vinceret, adspectu gelidi non Phasidis ales …   Hofmann J. Lexicon universale

  • Galicia (Spain) — Galicia   Autonomous Community   Flag …   Wikipedia

  • Kingdom of Galicia — For the Kingdom of Galicia, now part of Poland and Ukraine, see Kingdom of Galicia and Lodomeria. Kingdom of Galicia pt (Galician) Galliciense Regnum (Latin) …   Wikipedia

  • Эстетика — составляет особую отрасль философии, занимающуюся красотой и искусством. Самый термин Э. происходит от греческого αίσθετικός, что значит чувственный, и в таком смысле встречается еще у самого основателя науки о прекрасном, Канта, в Критике… …   Энциклопедический словарь Ф.А. Брокгауза и И.А. Ефрона

  • Musica falsa — Als Musica ficta (von lat. fingere, PPP fictum „gestalten, (um)formen“; auch Musica falsa von lat. falsus „nachgemacht, unecht“; dt. etwa „abweichender Ton“) wurden in der Musiktheorie ab dem Beginn des 13. Jahrhunderts diejenigen Töne bezeichnet …   Deutsch Wikipedia

  • Musica ficta — Als Musica ficta (von lat. fingere, PPP fictum „gestalten, (um)formen“; auch Musica falsa von lat. falsus „nachgemacht, unecht“; dt. etwa „abweichender Ton“) wurden in der Musiktheorie ab dem Beginn des 13. Jahrhunderts diejenigen Töne bezeichnet …   Deutsch Wikipedia

  • Amphélise de Montferrand — Urbain V Urbain V Pape de l’Église catholique romaine …   Wikipédia en Français

  • Buxheimer Orgelbuch — Buxheimer Orgelbuch, f°169r.jpg Le Buxheimer Orgelbuch est un manuscrit en tablatures du XVe siècle, contenant des pièces originales ou des transcriptions pour orgue. Sommaire 1 …   Wikipédia en Français

  • Guillaume de Grimoard — Urbain V Urbain V Pape de l’Église catholique romaine …   Wikipédia en Français

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»